تشابه ها و تفاوت های معتزله و نومعتزله در رهیافت ادبی به قرآن

معتزله و نومعتزله دو جریان فکری عقل گرا هستند که تفسیر ادبی قرآن را مورد عنایت ویژه قرار دادند. رویکرد ادبی معتزله در تفسیر قرآن از تفکر کلامی آنها برخاسته بود و آموزه هایی همانند اعتقاد به خلق قرآن و وجود مجاز و راه داشتن تأویل در آن و باور بر اعجاز قرآن، نقشی مبنایی در شکل گیری نگرش ادبی معتزله به تفسیر قرآن داشت؛ درحالی که این مؤلفه ها در رویکرد ادبی نومعتزله، مسائلی روبنایی بودند و رهیافت ادبی نومعتزله بیش از آنکه مبتنی بر مباحث کلامی و اعتقادی باشد، از روش های غربی در نقد متن پیروی می کرد.  نومعتزله به دلیل استفاده از منابع و مبانی فکری فرق مختلف کلامی و توجه به اندیشه ها براساس کارایی آنها در پاسخگویی به چالش ها، نتوانستند همانند معتزله منظومۀ فکری استواری ایجاد کنند تا بر اساس آن دیدگاه هایشان در امور مختلف و از جمله رویکرد ادبی به قرآن را به صورت مبنایی سامان دهند.